هدف از جمع آوری فاضلاب و اجرای شبکه فاضلاب ، انتقال صحیح تمام فاضلاب‌ها به تصفیه خانه فاضلاب است به طوری که در حالی که پساب‌ها در کوتاه ترین زمان ممکن به تصفیه خانه فاضلاب می رسد و سرعت جریان به گونه ای نیست که در هنگام سرریز شدن به ایستگاه پمپاژ فاضلاب اختلالی ایجاد کند.
طراحی شبکه های جمع آوری فاضلاب و پساب ها بصورت ثقلی
- مقدار فاضلابی که در زمان معینی از مجتمع ها و واحدهای مسکونی ، اداری یا تجاری تولید شده و به لوله های فاضلاب زیرزمینی سرازیر می شود.
- اختلاف ارتفاع میان دستگاه تصفیه فاضلاب (تصفیه خانه) و محل جمع‌آوری فاضلاب
- نقشه شهر یا روستا و مکان‌هایی که برای اجرای خطوط لوله جمع آوری فاضلاب در نظر گرفته شده است.
- محاسبه میزان رواناب اضافی ناشی از شستن ماشین ها ، حیاط و … در شهر یا روستا.
با در نظر گرفتن چهار پارامتر فوق، می توان شبکه جمع آوری فاضلاب ثقلی را طراحی نمود.
سرعت انتقال فاضلاب در لوله کاروگیت
سرعت انتقال فاضلاب در لوله‌های کاروگیت، در شبکه‌های انتقال فاضلاب بسیار مهم می‌باشد زیرا این سرعت در درجه اول به حجم و جریان فاضلاب و در مرحله دوم به شیب خطوط انتقال و اندازه لوله‌های کاروگیت بستگی دارد.
سرعت انتقال فاضلاب باید به نحوی باشد که پساب جامد و سنگین زمان لازم برای ته نشین شدن را نداشته باشد.
به این نکته باید توجه شود که اگر سرعت انتقال فاضلاب اگر بیش از اندازه زیاد باشد جریان فاضلاب درون لوله‌های کاروگیت حالت آشفته خواهد داشت و باعث خروج بوی تعفن در شبکه می‌شود.
مراحل عملیات اجرایی شبکه جمع آوری فاضلاب با لوله پلی اتیلن فاضلابی و منهول پلی اتیلن به روش حفاری ترانشه
حفاری
با توجه به مشخصات طولی مسیر و بر اساس شرایط محیطی پروژه، حفاری اولیه کانال به صورت دستی یا ماشینی با در نظر گرفتن عمق، عرض و شیب مسیر انجام می شود.
کنترل شیب کف کانال
پس از حفر کانال ، شیب طولی مسیر دقیقاً توسط دوربین ترازیاب کنترل می شود. معمولاً فواصل ایستگاه های خواندن کدهای ارتفاعی و کنترل و اجرای شیب کف کانال را ۶ متر در نظر می گیرند. در شیب های طولی زیاد، این فاصله را می توان به ۳ متر کاهش داد.
بسترسازی کف کانال
در این مرحله از شبکه جمع آوری فاضلاب ، لایه ای با ضخامت متوسط ۱۰ سانتی متر از شن و ماسه خرد شده (شن) در پایین کانال اجرا می شود و با کمک ایستگاه های مورد نظر ، کد ارتفاع روی ماسه کنترل می شود دوباره در فواصل معین این کد ارتفاع در واقع کد زیر لوله است. با توجه به نیاز به اجرای صحیح شیب خط لوله، اجرای این مرحله بسیار مهم است، زیرا عدم اجرای مناسب شیب طولی و تغییر ناگهانی شیب می تواند باعث نشتی در محل اتصال لوله و اتصال شود. همچنین در صورت نشت فاضلاب (به هر دلیلی)، سنباده به عنوان زهکش عمل می کند و با کمک شیب طولی کانال، فاضلاب را به منهول ها هدایت کرده و از تجمع فاضلاب و بوی نامطبوع جلوگیری می کند.
لوله گذاری
لوله های پلی اتیلن کاروگیت با کوپلینگ و واشر به یکدیگر متصل می شوند. با توجه به اهمیت عدم نشت فاضلاب در اتصالات، انجام عملیات لوله کشی و آب بندی لوله ها بسیار مهم است. برای این منظور موارد زیر مورد نیاز است.
۱-۴: طول اورلپ لوله ها در محل اتصال کوپلینگ ها با توجه به قطر لوله ها متفاوت است. اطمینان حاصل کنید که یک اتصال کامل با اعمال ضربه و قرار دادن لوله و واشر در داخل اتصال انجام می شود.
۲-۴: برای عملکرد بهتر، واشر لوله را بهتر است در شیار انتهای دوم لوله کاروگیت نصب کنید.
۳-۴: جهت نصب لوله ها باید به گونه ای باشد که اتصال لوله در بالادست و انتهای ساده لوله در پایین دست قرار گیرد.
شن ریزی روی لوله
بعد ار نصب و اجرای لوله ها در شبکه فاضلاب، مجددا با استفاده از مصالح گراول اطراف و روی لوله ها (تا ارتفاع ۲۰ سانتیمتر) به صورت کامل پوشانده می شود. با توجه به وزن مصالح شن شکسته، عملیت شن ریزی به منظور جلوگیری از تغییر شکل و جابجایی موضعی لوله ها به صورت مرحله ای اجرا می‌گردد.
بکفیل نهایی
با استفاده از خاک حاصل از عملیات حفاری، قسمت های باقیمانده کانال پس از شن ریزی، خاکریزی و بکفیل می گردد. در این مرحله نباید از سنگ و اجسام سنگین در بین خاک استفاده نمود.
اجرای منهول‌ها
اجرای منهول ها در محل تغییر مسیر خط انتقال فاضلاب و همچنین فواصل حدود ۲۵ متر در مسیرهای مستقیم می‌باشد. پس از حفر چاله ها ، کف منهول ها تنظیم می شود و کف بجز ضخامت ۱۰ سانتی متر از بتن ساخته می شود. نقاط ورود و خروج و همچنین محل انشعابات احتمالی قطع و نصب می شود. نصب منهول های پلی اتیلن پیش ساخته در محل حفاری توسط نیروی انسانی یا در صورت لزوم جرثقیل انجام می شود. به منظور آب بندی نقاط ورودی و خروجی در مکان های مربوطه، کوپلینگ ها و واشرهای خاصی بر اساس قطر لوله های ورودی و خروجی نصب می شود و سپس عملیات اتصال لوله ها به منهول انجام می شود. به طور معمول، سطح زیر لوله خروجی حدود ده سانتی متر از کف منهول و سطح لوله ورودی حدود ده سانتی متر بالاتر از سطح لوله خروجی است. به منظور جلوگیری از تجمع فاضلاب در کف چاهک، بهتر است عضله بتنی را با شیب مناسب اجرا کنید تا تمام فاضلاب ورودی به منهول به سمت لوله خروجی هدایت شود.
پس از مکان یابی و نصب منهول در محل مربوطه، با استفاده از ملات آهک و خاک های حفاری، خاکریز و تثبیت اطراف چاهک انجام می شود.
